Çelik Yapıların Tarihsel Gelişimi

Yapılarda yaklaşık iki yüz yıldan beri kullanılan demir malzemenin tanınması, esasında çok eskiye dayanır. Klasik arkeolojiye göre dünyada demir cevherinin işlenmesi antik çağlara dayanır. Metali döverek ilkel araç-gereç ve silah yapmışlardır. (5000 yıl kadar önceleri)

18. yüzyılda İngiltere’de ham demir üretilmeye başlayınca yapı malzemesi olarak kullanılmaya başlamıştır. Demirden yapılan ilk yapılar, köprülerdir. Kullanılan ilk malzeme fonttur, fontun basınç dayanımı yüksek, çekme dayanımı düşüktür. Font kullanılarak inşa edilen ilk köprü 1778 tamamlanan Coalbrookdale köprüsüdür (İngiltere, Severn nehri üzerinde Abraham Darby)

Abraham Darby’nin kok kömürü üretmesi, çelik çağını başlatan büyük buluş olarak kabul edilir. Fakat buradan üretilen demirin içi karbon köpüğü ile doluydu.

Henry Cort 1784 yılında iyi kalitede dövme çelik üretimini mümkün kılmıştır.

Fransa ve Almanya da ilk yüksek fırını İngilizler kurmuştur. (1787)

Dövme çelik kullanılarak dolu gövdeli ana kirişli ve kafes ana kirişli köprülerin yapımına başlanmıştır. Bunlardan birisi 1846’da inşa edilen Britanya Köprüsüdür (İngiltere, 140 m açıklıkta). Daha sonra çeşitli yöntemlerin bulunmasıyla ham demirin sıvı haldeyken arıtılması sağlanmış ve dökme çelik üretimi başlamıştır (19. yy sonları). Elektrik fırınların kullanımıyla çelik yapı teknikleri de büyük ölçüde gelişmiştir (20. yy başları)

Son olarak, çelik yapıların hızlı üretimi dolayısıyla 1. Dünya savaşı sonrası dağılan sanayinin yeniden üretimi geçmesi için çelik inşaası tercih edilmiştir. Birçok okul, sanayi yapısı, konut binaları da çelik yapılmıştır. Böylelikle çelik yapı taşıyıcı sistemlerin hesap yöntemlerinin geliştirilmesi ve tasarım esaslarının gelişmesi mümkün olmuştur. Kaynak tekniklerinin gelişmesi de çelik yapıların gelişmesinde çok etkili olmuştur.

Çelik Malzeme Nedir?

Mekanik olarak işlenebilen yani, dövülerek, preslenerek, haddeden geçirilerek şekil alabilen demir alaşımlara “çelik” denir.

Çelik Malzemenin Üstün Nitelikleri:

• Çelik ürünleri üretiminin fabrikada yapılması nedeniyle, belirli bir denetimden geçtiği düşünülerek malzeme katsayısı küçük alınır.
• Prefabrik olması nedeniyle, inşaat süresi hızlıdır ve hava koşullarından etkilenmez.
• Yapı elemanları kolay değiştirilebilir, takviye edilebilir ve gerektiğinde başka yerlerde kullanılabilir ve sökülüp tekrar kullanılabilir.
• Çelik yapılar montaj tamamlandığında tam yükle çalışabilir, beklemek gerekmez.
• Çevrecidir, hurdası dönüştürebilir.
• İskele kurma gereksinimi yoktur.
• Modern teknoloji sayesinde amaca uygun yapı tasarımı.
• Çelik yapı sayesinde geniş kullanım alanları elde edilir.
• Farklı tasarım alanlarında da kullanılmaktadır.

Çelik Taşıyıcı Sistemlerin Kullanım Alanları

• Sanayi Yapıları
• Köprüler
• Sosyal Yapılar
• Çok Katlı Yapılar
• Gökdelenler